ΜΕΤΑΞΥ τῶν ἀναριθμήτων κειμένων, τὰ ὁποῖα συνέταξε ὁ μακαριστὸς Ἡγέτης καὶ Πρόεδρος τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν Μητροπολίτης πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομος Καβουρίδης (+7.9.1955), τὰ περισσότερα ἐκ τῶν ὁποίων ἀσχολοῦνται μὲ τὸ πρόβλημα τῆς Ἑορτολογικῆς Καινοτομίας, εἶναι καὶ τὸ ἀναδημοσιευόμενο ἐνταῦθα μὲ τὸν ὡς ἄνω τίτλο.
Πρόκειται γιὰ συνοπτικὸ κείμενο, τὸ ὁποῖο μὲ πυκνότητα καὶ γλαφυρότητα ἀναφέρεται στοὺς λόγους γιὰ τὴν ἀντίκρουσι τῆς Καινοτομίας τοῦ 1924 καὶ μάλιστα ἀπὸ τοῦ 1935 καὶ ἐντεῦθεν, ὅταν ὁ σεπτὸς συγγραφεὺς μετ’ ἄλλων ἐξῆλθαν στὴν ἀνάληψι τοῦ Ἱεροῦ Ἀγῶνος ὑπὲρ τῶν Πατρίων Παραδόσεων, ὅπως καὶ στοὺς λόγους ποὺ οἱ ὑπέρμαχοι τῆς ἑορτολογικῆς τάξεως τῆς Ἐκκλησίας ἀνταπεξῆλθαν κραταιῶς στὶς παντοειδεῖς διώξεις, τὶς ὁποῖες ὑπέστησαν ἀπὸ μέρους τῶν Καινοτόμων.
Ἡ σύντομη καὶ ἐμβριθὴς αὐτὴ πραγματεία ἐνημερώνει, διδάσκει καὶ φρονιματίζει, στερεώνει δὲ τοὺς ὑπερμάχους τῆς γνησίας Ὀρθοδοξίας στὴν ἐμμονή τους ὑπὲρ τῶν Πατρίων ἐν ὑπομονῇ καὶ σταθερότητι.
Ἀφιερώνεται καὶ τοῦτο στὴν μνήμη τοῦ θαυμασίου ἐκείνου Ἀγωνιστοῦ, τοῦ ὁποίου ἡ μορφὴ θὰ παραδειγματίζη πάντοτε τοὺς πνευματικούς του ἐπιγόνους καὶ συνεχιστάς, ἐπὶ τῇ συμπληρώσει 80ετίας ἀπὸ τῆς ἀναλήψεως τοῦ ἱεροῦ Ἀγῶνος τῆς Γνησίας Ὀρθοδοξίας καὶ 60ετίας ἀπὸ τῆς ἐκδημίας του εἰς Κύριον.
Τὸ κείμενο ἐλήφθη ἀπὸ τὸ ἐπίσημο Δελτίο τῆς Ἐκκλησίας μας «Ἡ Φωνὴ τῆς Ὀρθοδοξίας», τὸ ὁποῖο ἐξεδίδετο τότε ἀνὰ δεκαπενθήμερον, κατὰ τὴν Γ’ Περίοδο τῆς ἐκδόσεως αὐτοῦ (ἀριθ. φύλ. 7/Κυριακή, 20 Μαΐου 1946 π.ο.η., σελ. 1-3).
ΤΗΝ 13ην Μαΐου τοῦ 1935 κατὰ τὸ Πάτριον ἡμερολόγιον συνεπληρώθη ἑνδεκαετία ὅλη, ἀφ’ ὅτου ἐξήλθομεν εἰς τὸν ἱερὸν καὶ ἐθνικὸν Ἀγῶνα ὑπὲρ τοῦ Πατρίου καὶ ὀρθοδόξου ἑορτολογίου. Οὐκ ἄσκοπον οὐδ’ ἀλυσιτελὲς θεωροῦμεν νὰ προβῶμεν ἐπὶ τῇ εὐκαιρίᾳ ταύτῃ εἰς μίαν ἱστορικὴν ἀνασκόπησιν τούτου, καὶ νὰ καταδείξωμεν εἰς τὸ Ἑλληνικὸν κοινόν, ἀφ’ ἑνὸς μὲν τοὺς λόγους, οἵτινες ὤθησαν ἡμᾶς εἰς τὸν Ἀγῶνα τοῦτον, καὶ ἀφ’ ἑτέρου τοὺς λόγους, δι’ οὕς κατίσχυσεν οὗτος τοσούτων ἰσχυρῶν διωγμῶν καὶ ἀντιδράσεων ἐκ μέρους τῆς Ἑλληνικῆς Ἱεραρχίας καὶ τῆς τότε Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως.
Πρὸ ἕνδεκα ἀκριβῶς ἐτῶν τρεῖς Ἱεράρχαι, ὁ ἀοίδιμος Δημητριάδος Γερμανός, ὁ Ζακύνθου Χρυσόστομος καὶ ὁ γράφων πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομος, μὴ ἀνεχόμενοι τὸ σκάνδαλον καὶ τὴν διαίρεσιν, ἥν προὐξένησεν εἰς τὸ ὀρθόδοξον χριστεπώνυμον πλήρωμα ἡ ἐπάρατος ἑορτολογικὴ καινοτομία, ἀφοῦ προηγουμένως εἰς μάτην ἐξηντλήσαμεν ὅλα τὰ εἰρηνικὰ μέσα πρὸς ἐπάνοδον τῆς Ἱεραρχίας εἰς τὸ ἐκ παραδόσεως ἑορτολογικὸν καθεστὼς διὰ τὴν εἰρήνευσιν τῆς Ἐκκλησίας, ἠναγκάσθημεν καθ’ ὑπαγόρευσιν τῆς ὀρθοδόξου συνειδήσεως ἡμῶν δι’ ἐγγράφου νὰ δηλώσωμεν εἰς τὴν Διοικοῦσαν τότε Ἱερὰν Σύνοδον, ὅτι διακόπτομεν μετ’ Αὐτῆς πᾶσαν ἐκκλησιαστικὴν ἐπικοινωνίαν, μὴ ἐπιθυμοῦντες νὰ μετάσχωμεν καὶ ἡμεῖς τῆς εὐθύνης διὰ τὴν ἀντικανονικὴν εἰσαγωγὴν τοῦ Γρηγοριανοῦ ἡμερολογίου ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, ὡς καὶ διὰ τὸν ἀντιεκκλησιαστικὸν καὶ μεσαιωνικὸν διωγμὸν ἐναντίον τῆς μερίδος τῶν Παλαιοεορτολογιτῶν.
Εἰς τὸ σοβαρὸν τοῦτο διάβημα προέβημεν, κινούμενοι ὑπὸ τοῦ πόθου νὰ ἄρωμεν τὸ προξενηθὲν σκάνδαλον ὑπὸ τῆς ἑορτολογικῆς διαρρυθμίσεως, καὶ διαθρυπτόμενοι ὑπὸ τῆς ἐλπίδος, ὅτι ἡ Διοικοῦσα Σύνοδος συναισθανομένη τήν, ἥν ὑπέχει εὐθύνην, ἀπέναντι τοῦ Θεοῦ διὰ τὴν διαίρεσιν τοῦ ὀρθοδόξου πληρώματος θὰ ηὐδόκει, ὡς ὤφειλε, νὰ θέσῃ ὑπὸ τὴν κρίσιν τῆς ὅλης Ἱεραρχίας τὴν σοβαρὰν διαμαρτυρίαν ἡμῶν, παρέχουσα ἀφορμὴν εἰς Αὐτὴν νὰ προβῇ εἰς τὴν ἀναθεώρησιν τῆς προηγουμένης σχετικῆς ἀποφάσεώς της. Δυστυχῶς ἡ Διοικοῦσα Σύνοδος τότε, ἀντὶ τούτου, ὅπερ ὤφειλε νὰ πράξῃ, ἐπιλαθομένη τῆς ὑψηλῆς ἀποστολῆς της, οὐ μόνον δὲν ἔδωκε τὴν δέουσαν προσοχὴν καὶ τὴν ὀφειλομένην ἀπάντησιν εἰς τὸ ἔγγραφον ἡμῶν, ἀλλὰ καί, χωρὶς προηγουμένως νὰ κάμῃ χρῆσιν τῶν εἰρηνικῶν μέσων, τῶν ὑπὸ τῶν Κανόνων προβλεπομένων πρὸς ἀμοιβαίαν ἐξήγησιν καὶ διαφώτισιν, κατέστησεν ἡμᾶς ὑποδίκους, καὶ κατεδίκασεν ἐρήμην εἰς καθαίρεσιν, καὶ εἰς πενταετῆ σωματικὸν περιορισμὸν εἰς τὰς μᾶλλον ἀποκέντρους καὶ δυσχειμέρους τῶν ἱερῶν Μονῶν, ὡσεὶ νὰ διεπράξαμεν ἔγκλημα καθοσιώσεως, ὑπεραμυνθέντες τῶν ἱερῶν καὶ ὀρθοδόξων τῆς Ἐκκλησίας θεσμῶν.
Διὰ τὸ ἀντικανονικόν, παράνομον, ἀλλὰ καὶ ἀπάνθρωπον τοῦτο πραξικόπημα τῆς Διοικούσης Συνόδου διεμαρτυρήθημεν, ὡς εἰκός, εἰς τὰς ὀρθοδόξους Ἐκκλησίας καὶ εἰς τὴν τότε Κυβέρνησιν, ἥτις δυστυχῶς κατέστη ἀλληλέγγυος πρὸς τὴν Διοικοῦσαν Σύνοδον, προβᾶσα βίᾳ διὰ τῆς Ἀστυνομίας εἰς τὴν ἀπαγωγὴν ἡμῶν, δίκην κακούργων καὶ ἐγκληματιῶν, εἰς τοὺς τόπους τῆς ἐξορίας ἡμῶν, διότι συνεπεῖς πρὸς τὸν ὅρκον, ὅν ἐδώκαμεν κατὰ τὴν χειροτονίαν ἡμῶν, ἠθελήσαμεν νὰ τηρήσωμεν ἀλωβήτους τὰς σεπτὰς Παραδόσεις τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν.
Εἶνε ὄντως πολὺ θλιβερόν, διότι τὴν σοβαρότητα τοῦ ἑορτολογικοῦ ζητήματος ἀπὸ ὀρθοδόξου καὶ ἐθνικῆς ἀπόψεως δὲν κατενόησαν καὶ δὲν ἐξετίμησαν δεόντως, οὔτε ἡ πλειοψηφία τῆς Ἱεραρχίας, προβᾶσα ἐπιπολαίως καὶ ὅλως ἀψυχολογήτως εἰς τὴν ἀντικανονικὴν διαρρύθμισιν τούτου, οὔτε ἡ Ἑλληνικὴ Κυβέρνησις, υἱοθετήσασα ἀβασανίστως καὶ ἐκτελέσασα ἀπερισκέπτως μίαν ἐξωφρενικὴν ἀπόφασιν τοῦ Συνοδικοῦ Δικαστηρίου, καταρρακώνουσαν τὸ κῦρος, οὐ μόνον τῆς ἐκκλησιαστικῆς, ἀλλὰ καὶ τῆς πολιτικῆς δικαιοσύνης. Διότι τὸ ἡμερολόγιον, ὅσῳ καὶ ἄν εἶνε ζήτημα χρόνου καὶ ἡμερῶν διὰ τὴν πολιτείαν καὶ τὴν ἀστρονομίαν, διὰ τὴν Ἐκκλησίαν ὅμως τοῦτο ἐκφεύγει ἀπὸ τὰ ὅρια καὶ τὰ μέτρα τοῦ χρόνου, καὶ εἰσέρχεται εἰς τὸ πλαίσιον τῆς παλαιᾶς Παραδόσεως τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῆς ὀρθοδόξου θείας Λατρείας, ἐφ’ ὅσον τοῦτο χρησιμεύει ὡς εἷς κρῖκος ἑνωτικός, καὶ ὡς εἷς γνώμων τῆς λατρευτικῆς ἀκριβείας καὶ εὐρυθμίας κατὰ τὸν μακραίωνα βίον τῆς ὅλης Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας. Διὸ καὶ ἡ μονομερὴς καὶ αὐθαίρετος τούτου μεταβολὴ ἐπήνεγκε μίαν ἀκαταστασίαν καὶ σύγχυσιν εἰς τὴν Ὀρθόδοξον θείαν Λατρείαν ἐπ’ ἀθετήσει τῶν θείων καὶ ἱερῶν Κανόνων, καὶ δὴ τοῦ 56ου τῆς 6ης Οἰκουμενικῆς, διακελεύοντος τάδε: «...ἔδοξε τοίνυν καὶ τοῦτο, ὥστε τὴν κατὰ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησίαν, μιᾷ κατακολουθοῦσαν τάξει, τὴν νηστείαν ἐπιτελεῖν... Εἰ δὲ μὴ τοῦτο παραφυλάττοιεν, εἰ μὲν Κληρικοὶ εἶεν, καθαιρείσθωσαν, εἰ δὲ λαϊκοὶ ἀφωριζέσθωσαν».
Ἡ ὅλως ἀψυχολόγητος καὶ ἀντικανονικὴ εἰσαγωγὴ τοῦ Γρηγοριανοῦ ἡμερολογίου εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Ἑλληνικὴν Ἐκκλησίαν, ἐκτὸς τοῦ ὅτι ἐξυπηρετεῖ τοὺς προσηλυτιστικοὺς σκοποὺς τῆς Παπικῆς ἐκκλησίας, ἥτις γῆν καὶ θάλασσαν περιέρχεται, ἵνα ποιήσῃ ἕνα προσήλυτον, χωρίζει καὶ τὰς ἐπὶ μέρους Ὀρθοδόξους Ἐκκλησίας κατὰ χρόνον εἰς τὸν ἑορτασμὸν τῶν ἑορτῶν, καὶ κατὰ τρόπον εἰς τὴν τήρησιν τῶν νηστειῶν, τὴν τυπικὴν διάταξιν τῶν ἱεροτελεστιῶν καὶ τὴν ἐκπλήρωσιν τῶν διαφόρων θρησκευτικῶν ἁγνειῶν, τοῦθ’ ὅπερ θίγει καὶ τὸ Δόγμα τῆς ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας, τό: «εἰς μίαν Ἁγίαν Καθολικὴν καὶ Ἀποστολικὴν Ἐκκλησίαν». Καὶ τοῦτο, διότι ἡ ἑνότης τῆς Ἐκκλησίας δὲν ἔγκειται μόνον εἰς τὴν ταὐτότητα τῆς Πίστεως καὶ τῆς θείας Λατρείας, ἀλλὰ καὶ εἰς τὸν ταὐτόχρονον καὶ ὁμοιόμορφον τρόπον τῆς ἐκδηλώσεως τῆς Πίστεως καὶ τῆς θείας Λατρείας, τοῦθ’ ὅπερ ἀποτελεῖ ἀπαραίτητον στοιχεῖον τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ἑνότητος.
Καὶ αὕτη μὲν εἶναι ἀπὸ ὀρθοδόξου ἀπόψεως καὶ ἐν περιλήψει ἡ σοβαρότης τοῦ ἑορτολογικοῦ ζητήματος, οὗ ἡ μονομερὴς καὶ αὐθαίρετος μεταβολή, ἐκτὸς τοῦ ὅτι θίγει τὴν θεοπνευστίαν τῶν ἀποφάσεων τῶν Ἁγίων Οἰκουμενικῶν Συνόδων, μειοῖ καὶ τὰ ἀπαράγραπτα δίκαια καὶ τὰ τιμαλφῆ χρυσόβουλλα τῆς ἀκραιφνοῦς Ὀρθοδοξίας, ἅτινα διὰ μέσου τῶν αἰώνων διὰ πολυτίμων ἀγώνων καὶ θυσιῶν ἐκτήσατο ἡ Ὀρθόδοξος Ἑλληνικὴ Ἐκκλησία, ὡσαύτως καὶ ἀπὸ ἐθνικῆς ἀπόψεως, οὐχὶ ὀλιγωτέραν σημασίαν καὶ σοβαρότητα ἐνέχει τὸ ζήτημα τοῦτο· καθ’ ὅσον ἡ ἑορτολογικὴ αὕτη Καινοτομία, οὐ μόνον ἐχρησίμευσε καὶ χρησιμεύει ὡς τὸ κυριώτερον ὅπλον τῶν ξενικῶν θρησκευτικῶν προπαγανδῶν, τῶν ἐποφθαλμιώντων τὰ χρυσόβουλλα τῆς Ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας, καὶ δὴ ἐν τῇ Ἑλληνικῇ Μακεδονίᾳ καὶ Θράκῃ, ἀλλὰ καὶ ἤνοιξε μίαν πυορροοῦσαν πληγὴν εἰς τὴν καρδίαν τῆς Ἐθνικῆς ἑνότητος, ἧς τὸ βάθος καὶ τὴν συνοχὴν κυρίως ἀποτελεῖ ἡ Ἑκκλησιαστικὴ ἑνότης. Ναὶ ἡ Ἐθνικὴ ἑνότης ἀντλεῖ τὴν δύναμιν καὶ τὴν ἀξίαν αὐτῆς ἀπὸ τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας, ἥτις εἶνε θεματοφύλαξ καὶ φορεὺς τῶν Ἐθνικῶν παραδόσεων καὶ ἠθικῶν ἀξιῶν, ἅς ζωογονεῖ, συγκρατεῖ, καὶ μεταδίδει ἀπὸ γενεᾶς εἰς γενεὰν ἡ Ἐκκλησία διὰ τῶν πανδήμων ἑορτῶν καὶ πανηγύρεων, ἐν οἷς λαμβάνουσι ζωὴν καὶ περιεχόμενον οἱ Ἐθνικοὶ χοροί, τὰ πατριωτικὰ ἄσματα, καὶ τὰ Ἐθνικὰ ποιήματα, τὰ σύμβολα ταῦτα καὶ τὰ γνωρίσματα τῆς Ἐθνικῆς ἑνότητος. Οὕτως ἡ Ὀρθόδοξος Ἑλληνικὴ Ἐκκλησία τυγχάνει καὶ σπουδαῖος Ἐθνικὸς παράγων, διότι ἀποτελεῖ τὴν ψυχὴν τῆς ἱστορίας καὶ τοῦ πολιτισμοῦ τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, καὶ συνεπῶς δὲν δύναται, παρὰ ἡ διάσπασις τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ἑνότητος νὰ προκαλῇ καὶ τὴν διάσπασιν τῆς Ἐθνικῆς ἑνότητος, ἥτις εἶνε ἀπαραίτητος διὰ τὴν πρόοδον καὶ τὸν πολιτισμὸν τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους.
Ἰδοὺ ἐν γενικαῖς γραμμαῖς καὶ ἡ μεγίστη ἐθνικὴ ζημία, ἥν ἐπήνεγκεν ὅλως δωρεὰν ἡ ἑορτολογικὴ Καινοτομία.
Καὶ ταῦτα μὲν ὅσον ἀφορᾷ τοὺς λόγους, οἵτινες ὤθησαν ἡμᾶς εἰς τὸν Ἱερὸν καὶ Ἐθνικὸν τοῦτον Ἀγῶνα.
Προκειμένου δὲ περὶ τῶν λόγων, οἵτινες συνετέλεσαν, ὥστε ὁ Ἀγὼν οὗτος, οὐ μόνον νὰ μὴ ὑποκύψῃ εἰς τὰς παντοίας διώξεις καὶ ἀντιδράσεις, ἅς συνήντησεν εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς ἐκ μέρους τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῆς Πολιτείας, ἀλλὰ καὶ νὰ ἐνισχυθῇ καὶ νὰ κρατυνθῇ ἔτι περισσότερον οὗτος, εἶνε οἱ ἑπόμενοι.
Ὡς πρῶτος λόγος, δι’ ὅν ἐδημιουργήθη τὸ ἡμερολογιακὸν ζήτημα εἶνε, ὡς ἔφθην εἰπών, ἡ βαθεῖα ἐπίγνωσις, ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος διὰ τῆς μονομεροῦς εἰσαγωγῆς τοῦ Παπικοῦ ἑορτολογίου ἐξέκλινε τοῦ θριγγοῦ τῆς Ὀρθοδοξίας, διασπάσασα τὴν ἑνότητα τῆς καθόλου Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τὸν ἑορτασμὸν τῶν ἑορτῶν καὶ τὴν τήρησιν τῶν νηστειῶν. Συνεπείᾳ δὲ τῆς βαθείας ταύτης ἐπιγνώσεως ἐγεννήθη εἰς τὰς καρδίας τῶν Παλαιοερτολογιτῶν ὁ φόβος τῆς συνειδήσεως, μήπως καὶ οὗτοι ἀκολουθοῦντες τὴν ἡμερολογιακὴν Καινοτομίαν, ἐκκλίνωσι τῆς ἀκριβοῦς καὶ ἀκηράτου Ὀρθοδοξίας, ἐφ’ ὧ καὶ πρὸς καθησύχασιν τῆς ὀρθοδόξου συνειδήσεως αὐτῶν διέκοψαν πᾶσαν ἐκκλησιαστικὴν ἐπικοινωνίαν μετὰ τῶν Νεοημερολογιτῶν, καὶ ἀπετέλεσαν ἰδίαν θρησκευτικὴν ὀργάνωσιν τελοῦντες τὰς θρησκευτικὰς αὐτῶν ἑορτὰς εἰς ἰδίους Ναοὺς καὶ μὲ ἰδίους θρησκευτικοὺς Λειτουργούς.
Εἰς τὴν θρησκευτικὴν ταύτην ὀργάνωσιν, ἧς ἡ φάλαγξ ἡσημέραι ἐπυκνοῦτο, προσεχώρησαν ὡς ἀνωτέρω ἐλέχθη καὶ Ἀρχιερεῖς, διαφλεγόμενοι ὑπὸ τοῦ πόθου, ὅπως συντελέσωσιν εἰς τὴν εἰρήνευσιν τῆς Ἐκκλησίας διὰ τῆς ἐπανόδου ταύτης εἰς τὸ ἐκ Παραδόσεως ἑορτολογικὸν καθεστώς, οὕτινος στερρῶς ἔχονται αἱ πλείονες τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, καὶ οὕτως ἐκλίψῃ ἡ ἐπάρατος διαίρεσις τῆς Ἐκκλησίας, ἥν ἐπήνεγκεν ἡ εἰσαγωγὴ τῆς ἑορτολογικῆς Καινοτομίας.
Ἐκ τούτου γίνεται πασίδηλον, ὅτι ὁ ἑορτολογικὸς οὗτος Ἀγών, μακρὰν παντὸς θρησκευτικοῦ φανατισμοῦ καὶ συμφεροντολογικοῦ ἐλατηρίου, ὡρμήθη καθαρῶς ἀπὸ μίαν βαθεῖαν πίστιν πρὸς τὴν Ὀρθοδοξίαν, καὶ ἀπὸ μίαν καθαρὰν ἰδεολογίαν. Καὶ οὗτος εἶνε ὁ κυριώτερος λόγος, δι’ ὅν οὗτος δὲν ἐκάμφθη εἰς τὰς πολυειδεῖς πιέσεις καὶ ἀντιδράσεις, ἅς προέβαλον κατ’ αὐτοῦ εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς ἥτε Ἐκκλησία καὶ Πολιτεία, χωρήσασαι μέχρι δαρμῶν, φυλακίσεων, ἐξοριῶν καὶ παντοίων ἄλλων κακώσεων, ἐπὶ καταρρακώσει τῆς Ἐκκλησιαστικῆς δικαιοσύνης καὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ. Εἶνε δὲ ἀξίωμα ὑπὸ τῆς ἱστορίας καὶ τῆς πείρας κυρούμενον, ὅτι οἱ ἀγῶνες, οἵτινες ὁρμῶνται ἐκ μιᾶς βαθείας πίστεως πρὸς μίαν ὑψηλὴν καὶ εὐγενῆ ἰδέαν, ὅσῳ διώκονται καὶ καταπολεμοῦνται, τόσῳ ἐνισχύονται καὶ κρατύνονται ἐν τῇ ἀναλαμπῇ καὶ ἀκατανικήτῳ αὐτῶν ὁρμῇ, δεικνύμενοι ἀνώτεροι πάντων τῶν πολεμίων καὶ διωκτῶν αὐτῶν.
Τὸ φιλοσοφικὸν καὶ ἱστορικὸν τοῦτο ἀξίωμα εὗρε τὴν πλήρη ἐφαρμογήν του εἰς τοὺς πολυετεῖς καὶ σκληροὺς ἀγῶνας, οὕς ἠγωνίσατο ἡ Ὀρθόδοξος Ἀνατολικὴ Ἐκκλησία πρὸς ἐπικράτησιν τῆς Ὀρθοδοξίας κατὰ πάσης θρησκευτικῆς αἱρέσεως καὶ κακοδοξίας. Μάρτυς τούτου ἀψευδὴς εἶνε ἡ Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία, ἧς τὰς ἐνδοξοτέρας σελίδας ἀποτελοῦσι τὰ ἔπαθλα καὶ τὰ τρόπαια, ἅτινα κατήγαγον οἱ ὑπὲρ τῆς ἀληθείας καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας νομίμως ἀθλήσαντες ἀλεῖπται καὶ ἀγωνισταί, κυρώσαντες τὸ Εὐαγγελικὸν ἀπόφθεγμα: «καὶ πῦλαι ἅδου οὐ κατισχύσουσι τῆς Ἐκκλησίας». Εἶνε δὲ ἀπορίας ἄξιον πῶς οἱ Νεοημερολογῖται Ἱεράρχαι δὲν ἔλαβον ὑπ’ ὄψιν τὸ ἀλάνθαστον τοῦτο δίδαγμα τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας, διώξαντες ἀγρίως τοὺς ἀγωνιζομένους πρὸς εἰρήνευσιν τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἀναστήλωσιν τῆς Ὀρθοδοξίας, καὶ ἐλπίσαντες, ὅτι διὰ τῶν καθαιρέσεων, τῶν φυλακίσεων, τῶν ἐξοριῶν καὶ ἀποσχηματισμῶν τῶν Παλαιοημερολογιτῶν Κληρικῶν θὰ καταστείλωσι τὸν τόσῳ ὑψηλὸν καὶ ἑορτολογικὸν Ἀγῶνα, ὅστις χάρις εἰς τὴν Ὀρθόδοξον καὶ Ἐθνικὴν ἰδεολογίαν, ἐξ ἧς οὗτος ὁρμᾶται ὑπὸ τὴν ἡγεσίαν τοῦ γράφοντος, συμπαραστουμένου ὑπὸ τῶν Θεοφιλεστάτων Ἐπισκόπων Μεγαρίδος κ. Χριστοφόρου καὶ Διαυλείας κ. Πολυκάρπου, καὶ τῆς πλειάδος τῶν εὐλαβεστάτων Ἱερέων, οὐ μόνον δὲν ἐλυγίσθη ποσῶς, ἀλλὰ καὶ ἔτι μᾶλλον ἠνδρώθη καὶ ἐκρατύνθη ἐν τῇ ἀναλαμπῇ καὶ τῷ εὐγενεῖ αὐτοῦ καὶ ἱερῷ ζήλῳ ὑπὲρ τῆς ἀληθείας καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας.
Ἡ Ὀρθόδοξος Ἑλληνικὴ Ἐκκλησία, λέγει καί τις τῶν Εὐρωπαίων ἱστορικῶν, ἔνθεν μὲν ἐφώτισε διὰ τοῦ φωτὸς τοῦ Χριστιανισμοῦ τὴν Βόρειον καὶ Ἀνατολικὴν Εὐρώπην, καὶ Δυτικὴν Ἀσίαν, ἔνθεν δὲ γενναίως ἠγωνίσθη κατὰ τῆς παντοκρατείρας Ρώμης, ἵνα σώσῃ τὴν Ὀρθοδοξίαν ἀπὸ τῶν διαφόρων καταχρήσεων καὶ αὐθαιρεσιῶν τῆς Παπωσύνης. Διὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία αὕτη, λέγει οὗτος, καὶ μετὰ τὴν κατάλυσιν τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας διατηρεῖται ἄτρωτος καὶ ἀναλλοίωτος ἐν τῇ πίστει αὐτῇ καὶ τῇ λατρείᾳ, λαλοῦσα εἰσέτι τὴν γλῶσσαν τοῦ Ἀποστόλου Παύλου καὶ τοῦ Χρυσοστόμου, ἀναπέμπουσα τὰς εὐχὰς αὐτῆς κατὰ τὸ ὕφος τοῦ ἀρχαίου Χριστιανισμοῦ, διατηροῦσα ἀμιγὲς τὸ Σύμβολον τῆς Πίστεως ἀπὸ τῆς βεβήλου παρενθήκης (filioque) τῶν νεωτέρων χρόνων, καὶ προσφέρουσα τὴν Καινὴν Διαθήκην πρὸς διδασκαλίαν τῶν πιστῶν εἰς τὸ πρωτότυπον, καὶ οὐχὶ ἐν μεταφράσει ἄλλης γλώσσης.
Ἄν δὲ καὶ οἱ σήμερον ἀγωνιζόμενοι ἐπὶ τῶν ἐπάλξεων τοῦ ἑορτολογικοῦ Ἀγῶνος δὲν ἐκάμφθησαν, οὐδ’ ἐπτοήθησαν ποσῶς πρὸ τῶν πιέσεων καὶ τῶν διωγμῶν, οὕς ἤγειρον κατ’ αὐτῶν ἡ καινοτομήσασα Ἱεραρχία καὶ Πολιτεία, τοῦτο ἀποδοτέον οὐχὶ εἰς τὴν ἱκανότητα καὶ εὐψυχίαν αὐτῶν, ἀλλ’ εἰς τὴν βαθεῖαν πίστιν, ὅτι ἀγωνίζονται νὰ σώσωσι τὴν Ἐκκλησίαν καὶ τὸ Ἔθνος ἀπὸ τὰς φοβερὰς συνεπείας τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Σχίσματος, ὅπερ ἐδημιούργησεν ἡ ἑορτολογικὴ Καινοτομία, καὶ εἰς τὴν γλυκεῖαν ἐλπίδα, ὅπως εἰρηνεύσωσι καὶ ἑνώσωσιν ἅπαν τὸ Ὀρθόδοξον πλήρωμα ἐν τῷ πλαισίῳ τῆς Ὀρθοδοξίας.
Ὡς κατακλεῖδα τῶν ἀνωτέρω, ἐπίκαιρον θεωροῦμεν νὰ θέσωμεν τὸ ἑξῆς σχετικὸν ἀπόφθεγμα τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου:
«Οὐ γὰρ μόνον οἱ νεκροὶ ἀνιστάμενοι, καὶ οἱ λεπροὶ καθαιρόμενοι, ἀλλὰ καὶ ἡμεῖς δεσμούμενοι, βεβαιοῦμεν τὸ Εὐαγγέλιον· πῶς καὶ τίνι τρόπῳ; ὅτι μυρία πάσχοντες καὶ μὴ ἐνδίδοντες, ἀλλὰ προθυμότεροι γενόμενοι, ἱκανὴν παρέχομεν ἀπόδειξιν τῆς ἀληθείας εἶναι κήρυκας, καὶ θείαν τινὰ δύναμιν ἐν ἡμῖν εἶναι ταῦτα πάντα ἐξευμαρίζουσαν, καὶ οὐκ ἐῶσαν τῶν πειρασμῶν τὸ πλῆθος περιγενέσθαι τῶν κηρυττόντων· οὐ γάρ ἐστιν ἀνθρωπίνης δυνάμεως διὰ τοσούτων κρατῆσαι τῶν κωλυμμάτων. Οὐ τοῖς ἄλλοις μόνον ταῦτα βεβαίωσις τοῦ Εὐαγγελίου, ἀλλὰ καὶ ἡμῖν αὐτοῖς· δοκιμωτέρους γὰρ ἡμᾶς ἡ πίστις ἐργάζεται καὶ ἰσχυροτέρους, ὥστε καταφρονεῖν τῶν ἐπιβουλῶν τῶν κατὰ τῆς ἀληθείας ἐχθρῶν».
+ Ὁ πρ. Φλωρίνης ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ