ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΤΗΤΟΣ
ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΩΤΑΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΩΝ ΓΝΗΣΙΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ
κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ Β΄
Στήν Ὄλγα Μιτρένινα, Ρωσία γιά τήν ρωσική διαδικτυακή πύλη θρησκευτικῶν εἰδήσεων www.portal-credo.ru (16/07/2002)
1. Παρακαλῶ πεῖτε μας γιά τήν παροῦσα κατάσταση τῆς Ἐκκλησίας σας: πόσες ἐπαρχίες, Μοναστήρια καί Ἐνορίες ἔχετε καί σέ ποιές χῶρες;
Τά στατιστικά στοιχεῖα τά ὁποῖα ζητεῖτε θά τά βρεῖτε ἀναλυτικά στόν ἐτήσιο ἡμεροδείκτη πού ἐκδίδει ἡ Ἱερά ἡμῶν Σύνοδος. Περιληπτικά, μπορῶ νά σᾶς πῶ ὅτι ἡ Ἱερά ἠμῶν Σύνοδος διαθέτει 10 Ἀρχιερεῖς στήν Ἑλλάδα καί δύο στήν Ἀμερική. Ὑπό τήν Ἱερά ἠμῶν Σύνοδο ὑπάρχουν περίπου 180 ἐνορίες καί 85 μοναστήρια πού ἐξυπηρετοῦνται ἀπό περίπου 145 κληρικούς στήν Ἑλλάδα καί στό Ἐξωτερικό. Στό ἐξωτερικό ἔχουμε παρουσία στήν Β. Ἀμερική καί σέ κάποιες Εὐρωπαϊκές χῶρες. Οἱ κληρικοί μας δέν ἐπαρκοῦν γιά νά καλύψουν τίς ἀνάγκες τοῦ ποιμνίου μας καί πολλοί ἐξ αὐτῶν ἐξυπηρετοῦν περισσότερες ἀπό μία ἐνορίες.
2. Ἔχετε ἐπαφές μέ ἄλλες Γνήσιες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες;
Εἴμασταν σέ διάλογο μέ τήν Ρωσική Ἐκκλησία τῆς Διασπορᾶς. Μετά τό σχίσμα πού ἐπισυνέβη στούς κόλπους της δέν ὑπάρχει καμμία πρόοδος καί τηροῦμε στάση ἀναμονῆς μέχρι νά ξεκαθαρίσει ἡ κατάσταση.
Ὁ Θεολογικός διάλογος μέ τούς Ματθαϊικούς διεκόπη λόγω ἐπίσης δικῶν τούς ἐσωτερικῶν προβλημάτων.
3. Ποιά εἶναι ἡ διαφορά σας ἀπό τίς ἄλλες Ἑλληνικές Ἐκκλησίες Γ.Ο.Χ.; Θά μπορούσατε παρακαλῶ νά μᾶς ἐξηγήσετε τούς λόγους τοῦ πρόσφατου χωρισμοῦ σας μέ τήν Σύνοδο τοῦ Μητροπολίτου Φθιώτιδος Καλλινίκου; Βλέπετε κάποια πιθανότητα ἐπανενώσεως μαζί τους;
Δέν ὑπάρχουν ἄλλες τοπικές Ἐκκλησίες στόν ἴδιο χῶρο. Ἐμεῖς ἀποτελοῦμε τήν Ἐκκλησία τῶν ΓΟΧ Ἑλλάδος ἐκ τῆς ὁποίας ἀποκόπησαν οἱ Ματθαϊικοί, οἱ Αὐξεντιανοί, οἱ Κυπριανίτες καί οἱ περί τόν Καλλίνικον Χανιώτην.
Μέ τούς Ματθαϊικούς δέν ἔχουμε οὐσιαστική διαφορά σέ θέματα πίστεως. Ὑπάρχει - κατά τή γνώμη μου - μόνον διαφορά νοοτροπίας. Ἐμεῖς τούς βλέπουμε μέ συμπάθεια ἀλλά τό κακό εἶναι ὅτι ἐκεῖνοι δέν κάνουν τό ἴδιο καί ἔχουν πολύ φανατισμό. Μετά τήν μεταξύ τους διάσπαση ἔχουν ἀποδυναμωθεῖ πάρα πολύ καί δέν νομίζω ὅτι ἔχουν μέλλον.
Μέ τούς Κυπριανίτες ἔχουμε διαφορά σέ θέματα ἐκκλησιολογικά. Καταδικάζουμε τήν θεωρία τῆς «Μητέρας Ἐκκλησίας», ὅπως θεωρεῖ ὁ Κυπριανός καί οἱ περί αὐτόν τήν Νεοημερολογίτικη Ἐκκλησία. Οἱ Κυπριανίτες δέν ἔχουν οὐσιαστική ἐπιρροή στήν Ἑλλάδα. Τό πλήρωμά τους εἶναι νεοημερολογίτες. Ἔχουν ὅμως καλές «Δημόσιες σχέσεις» κάτι στό ὁποῖο ἐμεῖς ὑστεροῦμε.
Οἱ Αὐξεντιανοί στήν Ἑλλάδα ἔχουν πολυδιασπασθεῖ καί τά ὑπολείμματά τους τείνουν πρός ἐξαφάνιση.
Οἱ περί τόν Καλλίνικον Χανιώτην τόν ἐν Λαμία εἶναι μιά ἄλλη περίπτωση. Ἀπεσχίσθησαν ἀπό τήν Ἐκκλησία μᾶς τό 1995, δίχως νά ὑπάρχει καμμία δογματική διαφορά. Στήν ἀποκήρυξή τους οἱ τότε 6 Ἀρχιερεῖς ἐπικαλέσθησαν δύο ζητήματα: τόν τρόπο τῆς ἐκδίκασης τῆς ὑποθέσεώς του τότε Θεσσαλονίκης Εὐθυμίου γιά κανονικά παραπτώματα καί τήν ἀναψηλάφιση τῆς ὑποθέσεως τῶν Παϊσίου - Βικεντίου οἱ ὁποῖοι εἶχαν ἀποκηρύξει στήν Ἐκκλησία μᾶς προσχωρώντας στό Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων καί ἐπέστρεψαν κάτω ἀπό βεβιασμένες συνθῆκες. Αὐτά ἦταν τά αἴτια τῆς ἀποσχίσεως τούς 1995 καί ἡ Σύνοδος τούς καθήρεσε. Ὁ Θεός ὅμως ἀπεδοκίμασε τούς ἀποστάτας μέ ἀποτέλεσμα νά πολυδιασπασθοῦν. Δύο ἐξ αὐτῶν, οἱ Μητροπολίτες Χίου Στέφανος καί Εὐρίπου Ἰουστίνος, ἐπέστρεψαν ἐν μετανοία καί ἐγένετο δεκτοί ἀπό τήν Ἐκκλησία, ἀποκατεστάθησαν καί εἶναι μέλη τῆς Ι. Συνόδου μας.
Ἄλλοι δύο, ὁ Παϊσιος καί Βικέντιος ἐπρόδωσαν τήν ὁμολογία τους καί προσεχώρησαν στό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως δεχόμενοι μάλιστα ἀναχειροτονίαν. Καί τοῦτο σημεῖο τῆς ἀποδοκιμασίας καί ἐγκαταλείψεως τοῦ Θεοῦ.
Οἱ ἐναπομείναντες δύο, ὁ Καλλίνικος Χανιώτης καί Εὐθύμιος Ὀρφανός προέβησαν σέ χειροτονίες καί συνέστησαν ἀντισύνοδο καί ἀντιεκκλησία. Περισυνέλεξαν κάθε ἄτακτο κληρικό γιά νά ἐμφανίσουν δῆθεν κάποια δύναμη. Οὐσιαστικῶς ἔχουν ἐλάχιστους ὀπαδούς καί γι' αὐτό στόν ἐτήσιο ἡμεροδείκτη τούς συμπεριλαμβάνουν καί ὅλες τίς δικές μας ἐνορίες καί Μοναστήρια γιά νά μή φανεῖ ἡ μικρή τους δύναμη.
Ὅσον ἀφορᾶ τό θέμα τῆς «ἐπανενώσεως» ὅπως λέτε ἐμεῖς δέν τό θέτομε ἔτσι. Ἡ Ἐκκλησία μας δέν εἶναι χωρισμένη. Ὅποιος ἔφυγε ἀπό τήν σκέπη τῆς μπορεῖ νά γυρίσει ἐν μετανοία. Ἡ θύρα τῆς μετανοίας παραμένει πάντα ἀνοικτή.
4. Ποιά εἶναι ἡ γνώμη σας γιά τήν παροῦσα κατάσταση τῆς Ρωσικῆς Ὀρθόδοξου Ἐκκλησίας τῆς Διασπορᾶς(Ρ.Ο.Ε.Δ.) καί τῆς (Ρωσικῆς Ὀρθόδοξου Αὐτονόμου Ἐκκλησίας (Ρ.Ο.Α.Ε.); Νομίζετε ὅτι ὑπάρχει ἐκπροσώπηση τῆς Γν. Ὀρθοδοξίας στήν Ρωσία;
Ἔχομε τήν πεποίθηση ὅτι μετά τήν ἐπιβολή τοῦ Κομμουνισμοῦ στή Ρωσία ἡ Γνησία Ὀρθοδοξία τῆς Ρωσίας ἐκπροσωπεῖτο ἀπό τήν Ρ.Ο.Ε.Δ. στό Ἐξωτερικό καί ἀπό τήν Ἐκκλησία τῶν κατακομβῶν στήν Ρωσία. Τά τελευταῖα 15 ἔτη ἡ κατάσταση ἔχει περιπλακεῖ πάρα πολύ καί ἐπικρατεῖ μεγάλη σύγχυση. Ἐμεῖς ἐδῶ στήν Ἑλλάδα, ἔχοντας τόσα προβλήματα νά ἀντιμετωπίσουμε δέν ἀσχοληθήκαμε ὅσο ἴσως θά ἔπρεπε μέ τήν ἔρευνα τῶν καταστάσεων στόν χῶρο τῆς Ρωσίας. Γι' αὐτό δέν μποροῦμε νά δώσουμε κατηγορηματική ἀπάντηση στό ἐρώτημά σας αὐτό. Γι' αὐτό πού εἴμαστε βέβαια εἶναι ὅτι στήν Ἑλλάδα ἡ Γνήσια Ὀρθοδοξία ἐκπροσωπεῖται ἀπό Ἐκκλησία μας. Πέραν τούτου δέν μποροῦμε νά ποῦμε τίποτε.
5. Οἱ ἐκκλησίες τῆς «Παγκοσμίου Ὀρθοδοξίας» τώρα ἀποσύρουν τή συμμετοχή τους ἀπό τήν Οἰκουμενική Κίνηση. Ἀρκετές ἐπίσημες ἐκκλησίες ἔχουν ἤδη ἀποχωρήσει ἀπό τό Π.Σ.Ε.. Τό Πατριαρχεῖο Μόσχας ἐπίσης προετοιμάζεται γιά τό ἴδιο βῆμα. Μήπως αὐτό μας ἐπιτρέπει νά ποῦμε ὅτι ἡ Παγκόσμια Ὀρθοδοξία εἰσέρχεται σέ μία ἀργῆ διαδικασία ἀπεμπλοκῆς ἀπό τήν αἱρετική της πίστη καί σταδιακῆς αὐτοκαθάρσεως;
Τό ἐρώτημά σας εἶναι ὑποθετικό. Ἐμεῖς δέν ἔχουμε τίς ἐνδείξεις γιά νά εἴμαστε τόσο αἰσιόδοξοι. Εἴθε νά ἐπέστρεφαν ὅλοι στή γνήσια Ὀρθοδοξία. Θά ἦτο μεγάλη χαρά γιά ἐμᾶς. Ὅσον ἀφορᾶ τήν διαδικασία τῆς αὐτοκαθάρσεως γιά τήν ὁποία ὁμιλεῖτε, ἡ γνώμη μᾶς εἶναι ὅτι ἄν οἱ ἐπίσημες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ἐπέστρεφαν στήν Γνησία Ὀρθοδοξία ἡ κανονική τους ἀποκατάσταση θά ἔπρεπε νά γίνει διά μίας Πανορθοδόξου Συνόδου ἡ ὁποία θά ἐδικαίωνε τούς Ὁμολογητᾶς τῆς πίστεως καί στήν ὁποία θά συμμετεῖχε τό σύνολον (εἰ δυνατόν) τῶν Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων των διακρατησάντων τάς παραδόσεις καί μέ τή συμμετοχή τῶν μετανοούντων Ἀρχιερέων, οἱ ὁποῖοι ἐνώπιον τῶν πρώτων θά δήλωναν τήν μεταμέλειά τους, ὅπως οἱ Εἰκονομάχοι στήν 7η Οἰκουμενική Σύνοδο.
6. Πόσο πιθανός εἶναι, κατά τήν γνώμη σας, ἕνας χωρισμός μεταξύ Πατριαρχείου Μόσχας καί Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου; Θά ἦταν κάτι τέτοιο χρήσιμο γιά τήν Ὀρθοδοξία;
Καί αὐτό τό ἐρώτημα εἶναι ὑποθετικό. Ἐάν ὅμως τό σχίσμα γινόταν γιά θέματα πίστεως, δηλαδή γιά τήν ἐπιστροφή στήν Γνησία Ὀρθοδοξία καί τήν ἀποκήρυξη τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ἀσφαλῶς θά ἦταν θετικό γιά τήν Ὀρθοδοξία. Δέν βλέπουμε ὅμως κάτι τέτοιο στόν ὁρίζοντα.
7. Ὁ νῦν ἐπικεφαλῆς τῶν νεοημερολογιτῶν τῆς Ἑλλάδος ἀρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος εἶναι γνωστός ὡς «συντηρητικός». Μήπως αὐτό ἐπηρεάζει τή δημοτικότητα τῶν νεοημερολογιτῶν στήν Ἑλλάδα καί προκαλεῖ μείωση τῶν Παλαιοημερολογιτῶν;
Οἱ πληροφορίες σᾶς μᾶλλον δέν εἶναι ἀκριβεῖς. Ὁ Χριστόδουλος δέν θεωρεῖται «συντηρητικός» οὔτε ἀπό τούς νεοημερολογίτες. Ἀπεναντίας θεωρεῖται «ἐκσυγχρονιστής» πού θέλει νά ἐπιβάλει λειτουργικές καινοτομίες, καί πού ἀναγνώρισε τόν Πάπα ὡς Ἐπίσκοπον Ρώμης ὑποδεχόμενος αὐτόν στήν Ἀθήνα. Οἱ συντηρητικοί νεοημερολογίτες τοῦ ἀσκοῦν μεγάλη κριτική, πρωτοστατούντων δύο ἱερέων - καθηγητῶν Πανεπιστημίου: τοῦ π. Γεωργίου Μεταλληνοῦ καί τοῦ π. Θεοδώρου Ζήση.
Δέν γνωρίζουμε κάποιον παλαιοημερολογίτη ὁ ὁποῖος νά ἔγινε νεοημερολογίτης ἑλκόμενος ἀπό τήν ἐπιρροή τοῦ κ. Χριστόδουλου! Κάθε ἄλλο μάλιστα.
8. Τί σκέπτεσθε γιά τήν διαδικασία ἐνσωματώσεως τῆς Ἑλλάδος στήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση; Τί πνευματικούς κινδύνους ἐγκυμονεῖ αὐτή ἡ διαδικασία γιά τούς Γ.Ο.Χ..
Ὁ κίνδυνος τῆς ἐκκοσμικεύσεως ἐγκυμονεῖ πάντοτε εἴτε ἐντός εἴτε ἐκτός της Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως. Ἡ προσπάθειά μας ἔγκειται στήν ἐμπέδωση τοῦ ὑγιοῦς φρονήματος στούς πιστούς. Ὅταν οἱ πιστοί εἶναι ἐμβολιασμένοι μέ τά πνευματικά ἀντισώματα τῆς Γνησίας Ὀρθοδοξίας, ὅταν εἶναι ζῶντα μέλη τῆς Ἐκκλησίας τότε μποροῦν νά ἀντέξουν σέ ὁποιοδήποτε νοσογόνο περιβάλλον. Τήν ψυχή μας δέν μπορεῖ νά τήν πειράξει κανείς, ἄν δέν τήν προδώσουμε οἱ ἴδιοι. Χρειάζεται λοιπόν πνευματική ἐγρήγορση.