Παραινετικά

Στὴν Ἁγίαν Πεντηκοστὴν

 

ΚΑΤΑ τὴν μεγάλην ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς συνηγμένοι ἦσαν οἱ μαθηταὶ τοῦ Σωτῆρος ἐν Ἱερουσαλήμ, ἀναμένοντες τὴν ἐξ ὕψους δύναμιν μιᾷ καρδίᾳ καὶ ψυχῇ, ὅτε περὶ ὥραν τρίτην τῆς ἡμέρας ἠκούσθη ἦχος ἐκπληκτικὸς καὶ πρωτοφανής, «ἦχος ἐξ οὐρανοῦ, ὥσπερ φερομένης βιαίας πνοῆς» (Πράξ. Β’ 2), ὡς ὁ θεηγόρος Λουκᾶς ἐξιστορεῖ, ὅμοιος δηλ. πρὸς βιαίαν ἀνέμου πνοήν· «καὶ ὤφθησαν αἰτοῖς διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρὸς» (αὐτόθι, 3), ἐφάνησαν γλῶσσαι πυροειδεῖς, καὶ ἑκάστη αὐτῶν ἔμενεν ἐπὶ ἕνα ἕκαστον τῶν μαθητῶν, δηλοῦσαι τὸ χάρισμα τῆς γλωσσομαθείας, ὅπερ εἰς πάντας ἐγένετο τότε καταληπτόν, διότι οἱ πνευματέμφοροι Ἀπόστολοι ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ.

 

pentikosti dionysiou

λλὰ καὶ πάντων τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τότε ἐνεπλήσθησαν καὶ ἠσθάνοντο ἐσωτερικὴν ἀνακαίνισιν ἐν ἑαυτοῖς, ἠσθάνοντο χαρὰν καὶ γαλήνην, σοφίαν καὶ γνῶσιν, θάρρος καὶ ἰσχὺν καὶ τὰ λοιπὰ τοῦ Πνεύματος χαρίσματα ἐπιδρῶντα ἐπὶ τοῦ σώματος αὐτῶν καὶ τῆς ψυχῆς, καὶ τὴν καρδίαν αὐτῶν κατακλύζοντα καὶ τὴν διάνοιαν φωτίζοντα.

         ν τὸ ἀτελὲς πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου ἐκδηλοῖ τὴν παρουσίαν καὶ ἐνέργειαν αὑτοῦ διά τε τῆς ἐξωτερικῆς κτίσεως, τῶν ὑλικῶν αὑτοῦ ἔργων, καὶ διὰ τῆς ἐπιδράσεως αὑτοῦ ἐπὶ τοῦ πνεύματος τῶν ὁμοίων αὑτοῦ, τῶν πνευματικῶν αὑτοῦ ἔργων, λόγων ἤ συγγραφῶν, τί λογικώτερον ἤ τί φυσικώτερον τὸ ἀπόλυτον Πνεῦμα νὰ ἐκδηλώσῃ τὴν κατάβασιν αὑτοῦ διὰ τῆς ἐξωτερικῆς φύσεως, τῆς βιαίας πνοῆς καὶ τῶν πυρίνων γλωσσῶν, καὶ τῆς ἐπιδράσεως αὑτοῦ ἐπὶ τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος διὰ τῶν ἀπείρων χαρισμάτων αὑτοῦ;

       Αἱ ἐκδηλώσεις αὗται δὲν ἀποτελοῦσι βεβαίως τὴν οὐσίαν τοῦ Πνεύματος, διότι αὕτη δὲν εἶνε μεθεκτή, οὔτε ὁρατή, οὔτε προσιτή, καθόσον τὸν Θεὸν οὔτε ὀφθαλμὸς δύναται νὰ ἴδῃ, οὔτε οὖς ν’ ἀκούσῃ, ἀλλ’ εἶνε ἐκδηλώσεις τῆς παρουσίας καὶ ἐνεργείας αὐτοῦ. Διὰ τοῦτο ὁ θεηγόρος Λουκᾶς, ὁ μόνος ἐξιστορήσας τὴν κάθοδον τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἔγραψεν οὐχὶ γλῶσσαι πυρός, ἀλλὰ «γλῶσσαι ὡσεὶ πυρὸς» (Πράξ. Β’ 3), καὶ οὐχὶ ἦχος φερομένης πνοῆς βιαίας, ἀλλὰ «ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας», ἵνα μή τι αἰσθητὸν περὶ τοῦ Πνεύματος ὑποπτευθῇ τις, μὴ νομίσῃ, ὅτι τὸ Πνεῦμα εἶνε πῦρ ἤ ἀήρ.

        Διὰ τῶν δύο τούτων στοιχείων, τοῦ πυρὸς καὶ τοῦ ἀέρος, ἐγένετο ἡ ἐξωτερικὴ ἐκδήλωσις τῆς παρουσίας καὶ τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος· διότι μεγίστη ἡ ἀναλογία τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Πνεύματος καὶ τῶν στοιχείων τούτων. Τὸ πῦρ φωτίζει τοὺς ὀφθαλμούς, θερμαίνει τὰ μέλη, καθαρίζει τὰ σώματα· τὸ θεῖον Πνεῦμα ὑπὸ θείου ἔρωτος τὴν ψυχὴν πυρπολεῖ, τὴν διάνοιαν φωτίζει, τὴν καρδίαν ἀπὸ τῶν παθῶν καθαρίζει, τὴν κακίαν ὡς καλάμην καὶ ἀκάνθας καταφλέγει καὶ ἀφανίζει. Ὁ ἀὴρ καλύπτει πᾶσαν τὴν γῆν, δροσίζει αὐτὴν καὶ ζωογονεῖ· τὸ Ἅγιον Πνεῦμα πανταχοῦ πάρεστι καὶ τὰ πάντα συνέχει καὶ πληροῖ, τοὺς φλογιζομένους ὑπὸ τοῦ καύσωνος τῆς ἁμαρτίας δροσίζει, τοὺς ἐν θλίψεσιν εὑρισκομένους ἀνακουφίζει, πάντας τοὺς δεχομένους αὐτὸ χαροποιεῖ καὶ τὴν ψυχὴν εἰς τὴν ὄντως ζωὴν διατηρεῖ.

Μορφὴν δὲ γλωσσῶν τὸ πῦρ ἐκεῖνο ἔλαβεν, ὅπως δηλωθῇ πρᾶγμα καινοφανὲς καὶ παράδοξον. Διὰ τῆς διαιρέσεως τῶν γλωσσῶν ἐν τῷ πύργῳ Βαβὲλ τὸ πάλαι ὁ Θεὸς τὴν κακὴν συμφωνίαν τῶν ἀνθρώπων εἰς διάστασιν ἔφερε, διὰ τῶν γλωσσῶν δὲ τούτων τῶν κηρυττουσῶν ἐν τῇ Σιὼν τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ ἔμελλε νῦν ὁ Ὕψιστος πᾶσαν τὴν οἰκουμένην εἰς ἕν νὰ συνάψῃ καὶ τοὺς ἀνυπερβλήτους φραγμοὺς τῆς ἁμαρτίας ν’ ἄρῃ καὶ τὰ διεστῶτα εἰς ὁμόνοιαν ν’ ἀγάγῃ καὶ πᾶσαν τὴν γῆν τὴν βλαστήσασαν ἀφθόνους τὰς ἀκάνθας τῆς ἁμαρτίας νὰ κατακαύσῃ διὰ τῶν πυροειδῶν τούτων γλωσσῶν, διὰ τοῦ χαρίσματος τούτου τοῦ λαλεῖν ξέναις γλώσσαις, ὅπερ διὰ τὴν ἐπιστροφὴν τοῦ κόσμου εἰς Χριστὸν ἦτο τότε ἀναγκαιότατον καὶ μόνον ἐφαίνετο ἐξωτερικῶς ἐκ τῶν ἀπείρων χαρισμάτων, τὰ ὁποῖα τότε οἱ Ἀπόστολοι ἔλαβον.

Πύριναι δὲ αἱ γλῶσσαι ἐκεῖναι ἐφαίνοντο, ὅπως δηλωθῇ, ὅτι τὸ Ἀποστολικὸν κήρυγμα ἔμελλε νὰ φωτίσῃ πάντα τῆς οἰκουμένης τὰ πέρατα καὶ κατακαύσῃ πᾶν ψεῦδος τοῦ κόσμου καὶ πᾶσαν ἀπάτην καὶ πλάνην, ὅτι ὁ θεῖος λόγος ἔμελλε τοὺς μὲν ὑπακούοντας εἰς αὐτὸν νὰ φωτίσῃ, τοὺς δὲ ἀπειθοῦντας αὐστηρῶς νὰ τιμωρήσῃ. Βιαία  δὲ ἡ πνοὴ τοῦ Πνεύματος ἐγένετο, διότι ἡ δύναμις αὐτοῦ πάντα νικᾷ καὶ πάντα δύναται· πᾶν ὀχύρωμα τοῦ πονηροῦ καταρρίπτει καὶ πάντα σύνδεσμον ἀδικίας διαλύει, πᾶν ὑπερήφανον ταπεινοῖ καὶ πᾶν ταπεινὸν ἀνυψοῖ. [...]

πόσπασμα ἀπὸ τὴν Ὁμιλίαν Εἰς τὴν Ἁγίαν Πεντηκοστήν, καὶ ὅτι ἡ χάρις τοῦ Πνεύματος μεγαλόδωρος ἀλλὰ καὶ πανσθενής, ἐκ τοῦ: Θεοδώρου Ζωγράφου, Ἐντρυφήματα καὶ Ἀπηχήματα τῆς Δοξασθείσης Ἑλλάδος, ἤτοι Ἑορτοδρόμιον, περιέχον ὁμιλίας εἰς πάσας τὰς ἑορτάς, τόμος τρίτος, ἐν Βόλῳ 1914, σελ. 236-238.