Ἀριθμός Πρωτ. 2322
Ἐν Ἀθήναις, 19 - 02 / 03 – 03 - 2016
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ
Πρὸς τὸ Χριστεπώνυµον Πλήρωµα τῆς Ἐκκλησίας µας
Ταφὴ ἢ Καῦσις τῶν Νεκρῶν;
Ὁ Σεβασµὸς πρὸς τὴν ἱερότητα τοῦ Σώµατος
καὶ ἡ δῆθεν ἀξιοπρέπεια τῆς ἀποτεφρώσεως
Tὸ σῶµα «σπείρεται (θάπτεται, ὅπως ὁ σπόρος, εἰς τὴν γῆν) ἐν φθορᾷ (φθαρτόν), ἐγείρεται (θὰ ἀναστηθῇ) ἐν ἀφθαρσίᾳ· σπείρεται (θάπτεται) ἐν ἀτιµίᾳ (ἄδοξον), ἐγείρεται ἐν δόξῃ· σπείρεται (θάπτεται) ἐν ἀσθενείᾳ (ἀνίσχυρον), ἐγείρεται ἐν δυνάµει (δυνατόν)· σπείρεται σῶµα ψυχικὸν (ζωοποιούµενον / ἐµψυχούµενον ἀπὸ ζωϊκὴν φυσικὴν δύναµιν), ἐγείρεται σῶµα πνευµατικὸν (ζωοποιούµενον ἀπὸ τὸ Ἅγιον Πνεῦµα)...».
(Α’ Κορινθ. ιε’ 42-45)
Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ Ἀδελφοὶ καὶ Συλλειτουργοί·
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητὰ καὶ εὐλογηµένα·
Μετὰ τὴν πρὸ µηνὸς Ἐνηµερωτικὴ καὶ Παραινετικὴ Ἐγκύκλιό µας (12/25.1.2016) περὶ «Τοῦ νέου “Συµφώνου Συµβίωσης” ἀνεξαρτήτως φύλου», τὸ ὁποῖον ὡδήγησε τὸ Ἑλληνικὸν Κοινοβούλιον εἰς πλήρη ρῆξιν πλέον µὲ τὸν Εὐαγγελικὸν Νόµον καὶ τὰ Εὐλογηµένα Ἤθη τῆς Ἑλληνορθοδόξου Παραδόσεώς µας, ἕνα νέον σύµπτωµα τῆς ρήξεως αὐτῆς ἀπασχολεῖ τὴν κοινὴν γνώµην τῆς Πατρίδος µας.
Πρόκειται διὰ τὴν Καῦσιν ἢ Ἀποτέφρωσιν τῶν Νεκρῶν, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τὴν µεγαλυτέραν παραφροσύνην καὶ τὴν χειρίστην ἀνευλάβειαν πρὸς τοὺς νεκρούς, πραγµατικὴν βεβήλωσιν καὶ ἱεροσυλίαν τοῦ Ἀνθρωπίνου Σώµατος.
Τὸ Σῶµα τοῦ Ἀνθρώπου, ἡνωµένον µὲ τὴν ἀθάνατον ψυχήν, ἔχει πλασθῆ κατ᾿ εἰκόνα καὶ καθ᾿ ὁµοίωσιν Θεοῦ· µὲ τὸ Ἱερὸν Βάπτισµα ἔχει καταστῆ Μέλος τίµιον τοῦ Σώµατος τοῦ Σωτῆρος µας Χριστοῦ· µὲ τὸ Ἱερὸν Χρῖσµα ἔχει γίνει Ναὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος· καὶ µὲ τὴν κοινωνίαν τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων ἀποτελεῖ Σκήνωµα τῆς Ἁγίας Τριάδος.
Πανάρχαιος «Νόµος Πανελλήνων», Νόµος «Πάτριος», Νόµος Θεϊκός, σταθερὸς καὶ ἀµετακίνητος, ὁ Ὁποῖος ἐξετόπισε τὸ περιστασιακὸν καὶ βραχυπρόθεσµον, ἐποχικῶς καὶ τοπικῶς, προχριστιανικὸν βάρβαρον ἔθος τῆς καύσεως τῶν νεκρῶν, εἶναι ὁ σεβασµὸς καὶ ἡ τιµὴ τῆς ἀνεπάφου σοροῦ, αἱ πενθικαὶ ἐκδηλώσεις, τὰ ταφικὰ ἔθιµα, αἱ προ-τάφιοι, ἐν-τάφιοι καὶ µετα-τάφιοι προσευχαὶ καὶ Ἀκολουθίαι, ἡ ἐκφορὰ τοῦ νεκροῦ εἰς τὸ µνῆµα καὶ ὁ ἐνταφιασµὸς αὐτοῦ, δηλαδὴ ἡ κατάθεσις ὑπὸ τὴν γῆν καὶ «εἰς τὴν γῆν, ἐξ ἧς ἐλήφθης, ὅτι γῆ εἶ καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσῃ» (Γενέσ. γ’ 19).
Οἱ πρὸ Χριστοῦ καὶ µετὰ Χριστὸν Ἕλληνες ἦσαν σταθερῶς ὑπὲρ τοῦ ἐνταφιασµοῦ καὶ ὑπὲρ τῆς φροντίδος διὰ τὰ ὀστᾶ τῶν κεκοιµηµένων, τὰ ὁποῖα ἐφυλάσσοντο µετὰ τῆς ἀπαραιτήτου προσοχῆς, τοῦ φιλανθρώπου σεβασµοῦ καὶ τοῦ προσήκοντος ἐνδιαφέροντος, τοῦτο δὲ παρελάβοµεν καὶ ἐφαρµόζοµεν µέχρι καὶ σήµερον ὡς ἰσχυροτάτην Παρακαταθήκην, µὲ µίαν ἐπὶ πλέον –ἐκτὸς τῆς ἐθιµικῆς– ἀδιάσειστον δογµατικὴν βάσιν, ἡ ὁποία συνιστᾶ Ὁµολογίαν Πίστεως, ὅτι «Προσδοκῶµεν Ἀνάστασιν Νεκρῶν καὶ Ζωὴν τοῦ Μέλλοντος Αἰῶνος».
Ὁ Νέος Ἀδὰµ καὶ ἡ Νέα Εὔα, ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός µας, ὁ Κύριός µας Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ ἡ Παναγία Μητέρα Αὐτοῦ, Κυρία Θεοτόκος, οἱ Γεννήτορες Αὐτοὶ τοῦ Νέου Γένους τῶν Χριστιανῶν, ἀπέθανον καὶ ἐτάφησαν, ἐδέχθησαν πρὸ τοῦ ἐνταφιασµοῦ ὅλας τὰς παραδοσιακὰς τιµάς, τὰ δὲ πανίερα αὐτῶν Σώµατα ἔγιναν σεβαστὰ ἀκόµη καὶ ἀπὸ τοὺς νόµους τῆς φύσεως καὶ ἐν τέλει ἀνεστήθησαν καὶ ἀνελήφθησαν εἰς τοὺς Οὐρανούς.
Τὰ δύο ἀνεκτίµητα θησαυροφυλάκια, ὄχι µόνον τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Παραδόσεώς µας, ἀλλὰ καὶ τοῦ Ἑλληνορθόδοξου Πολιτισµοῦ µας, δηλαδὴ ἡ θεόπνευστος ῾Υµνογραφία τοῦ Ὄρθρου τοῦ Μεγάλου Σαββάτου –διὰ τὴν Ταφὴν τοῦ Κυρίου µας, ὡς καὶ τοῦ Δεκαπενταυγούστου –διὰ τὴν Κοίµησιν καὶ Ταφὴν τῆς Κυρίας ἡµῶν Θεοτόκου, ἔχουν ἐντυπώσει µὲ ἀνεξίτηλα γράµµατα εἰς τὰς καρδίας τῶν Πανελλήνων τὴν Δογµατικὴν Διδασκαλίαν τῆς Ἁγίας Πίστεώς µας διὰ τὸ Μέγα Μυστήριον τοῦ Θανάτου καὶ τὴν ἰσότιµον στάσιν ἔναντι τῆς Ψυχῆς καὶ τοῦ Σώµατος.
* * *
Τέκνα ἐν Κυρίῳ πεφιληµένα·
Ἀποτελεῖ µεγίστην πρόκλησιν ἡ ἠθεληµένη καθ᾿ οἱονδήποτε τρόπον ἀλλοίωσις, κάκωσις καὶ καταστροφή, πολλῷ µᾶλλον ἡ καῦσις καὶ ἀποτέφρωσις τῶν νεκρῶν σωµάτων, ὅταν µάλιστα ἀναλογισθῶµεν, ὅτι τὰ σώµατα αὐτὰ –ὅπως µᾶς βεβαιώνουν τὰ Μαρτυρολόγια, τὰ Συναξάρια καὶ τὰ σχετικὰ Ἐγκώµια τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας µας, ἔγιναν σεβαστὰ ἀκόµη καὶ ὑπὸ τῶν σπαρακτικῶν θηρίων, τῆς ἀδηφάγου θαλάσσης καὶ τῶν φλογῶν τοῦ πυρός, τὰ ὁποῖα ὑπεχώρουν ἐνώπιον τῶν σκηνωµάτων αὐτῶν τῆς Θείας Χάριτος!...
Ἆρά γε, ποῖος ᾿Ορθόδοξος Χριστιανὸς εἶναι δυνατὸν νὰ λησµονήσῃ τὴν θείαν ἐπιταγήν, ὅτι ὁ ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος ἔχει πλασθῆ ἐκ τοῦ χοὸς καὶ ἔχει δεχθῆ τὸ θεῖον Ἐµφύσηµα, πρέπει νὰ ἐπανέλθη εἰς τὴν γῆν;
Ποῖος θὰ παραβλέψῃ τὸν θεῖον Νόµον, ὅτι, ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀποθάνῃ, «ἐπιστρέψῃ ὁ χοῦς ἐπὶ τὴν γῆν, ὡς ἦν (ὡς ἦτο πρὸ τῆς δηµιουργίας του), καὶ τὸ πνεῦµα ἐπιστρέψῃ πρὸς τὸν Θεόν, ὃς ἔδωκεν αὐτό»;... Καὶ ὅτι «τὰ πάντα ἐγένετο ἀπὸ τοῦ χοός, καὶ τὰ πάντα ἐπιστρέψει εἰς τὸν χοῦν»;... (Ἐκκλησ. ιβ’ 7· γ’ 20).
Καὶ ποῖος θὰ λησµονήσῃ τὴν Πατερικὴν Διδαχήν, ὅτι ἐφαρµοζοµένου τοῦ κοινοῦ τῆς φύσεως νόµου, πρέπει «τὸν ἀπελθόντα τῇ γῇ κρύπτεσθαι, καὶ ταφῇ παραδίδοσθαι, καὶ τοῖς κόλποις τῆς πάντων µητρὸς περιστέλλεσθαι γῆς»;... (῾Ι.Χρυσοστόµου, ΜPG τ.50, στλ. 531).
Καὶ πῶς µάλιστα θὰ ὑπῆρχεν ἡ περίπτωσις νὰ ἀγνοηθῆ ὑπὸ τῶν Εὐσεβῶν τὸ Μέγα Ὅραµα τῶν ξηρῶν σφόδρα ὀστῶν, τὸ ὁποῖον εἶδεν ὁ Ἅγιος Προφήτης Ἰεζεκιήλ;... (Ἰεζ. λζ’ 1-14). Τὰ ὀστᾶ, τὰ ὁποῖα, µὲ τὸ θεῖον Ἐµφύσηµα, συνηρθρώθησαν, ἀπέκτησαν νεῦρα, σάρκας καὶ ἀνεζωογονήθησαν· ἀνοίγονται τὰ µνήµατα καὶ οἱ τάφοι, ἐξάγονται ἐκ τῶν µνηµάτων καὶ τῶν τάφων· τὰ ὀστᾶ ἀπέκτησαν ἀνθρωπίνην ὀντότητα καὶ προσωπικότητα καὶ διὰ τῆς τοιαύτης θαυµασίας ἐπεξεργασίας καὶ ἀνασυστάσεως αὐτῶν ἐξαίρεται ἡ καθολικὴ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν εἰς τὰ Ἔσχατα.
Τὸ συγκλονιστικὸν τοῦτο Ὅραµα, τιθέµενον ὡς Ἀνάγνωσµα τῆς Ἐκκλησίας µας εἰς τὸν Ὄρθρον τοῦ Μεγάλου Σαββάτου καὶ εὐθὺς µετὰ τὴν «Ταφὴν» τοῦ Κυρίου µας εἰς τὴν Ἁγίαν Τράπεζαν (Ἐπιτάφιος, «Ὅτε κατῆλθες», «Ταῖς Μυροφόροις γυναιξίν», «῾Ο εὐσχήµων Ἰωσήφ»...), µαρτυρεῖ πασιφανῶς, ὅτι ὁ Θεὸς δὲν θέλει τὴν ἑκουσίαν ἀποσάρκωσιν τῶν ὀστῶν καὶ ἐν τέλει τὴν ἀποτέφρωσιν αὐτῶν, διότι τὸ σῶµα καὶ τὰ ὀστᾶ εἶναι ἔργα τῶν Χειρῶν Αὐτοῦ πανθαύµαστα καὶ πανσέβαστα.
* * *
Πατέρες, Ποιµένες, Ἀδελφοὶ καὶ Τέκνα ἐν Κυρίῳ·
Ἐπανερχόµεθα εἰς τὴν ἐπισήµανσίν µας, ὅτι ὁ σταδιακὸς ἀποχριστιανισµὸς τῆς εὐλογηµένης Πατρίδος µας εἶναι πλέον καὶ ὁρατὸς καὶ ὀδυνηρὰ ψηλαφητός, ἡ δὲ ἱερόσυλος αὐτὴ διαδικασία θὰ συνεχισθῆ καὶ θὰ ἀποκορυφωθῆ, ἕως ὅτου φανερωθῆ ὁ Ἄνοµος.
῾Υπάρχει ἰσχυρὰ τάσις, ἀλλὰ καὶ γνωστὴ στράτευσις, λόγῳ τῆς ἐκκοσµικεύσεως καὶ τῆς ἐπιδράσεως ξένων –ἰδίως Δυτικῶν– προτύπων, νὰ ἀποϊεροποιοῦνται καὶ τελικὰ νὰ ἐξοβελίζωνται ἀπὸ τὴν κοινωνικὴν ζωήν, τὴν ζωὴν τοῦ Λαοῦ µας, αὐτὸ τοῦτο τὸ Μυστήριον τῆς Ζωῆς, τὸ Μυστήριον τῆς Ἀγάπης, τὰ Ἱερὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας µας καὶ αἱ Μυστηριακαὶ Πράξεις, τώρα δὲ καὶ ὅ,τι ἀφορᾶ τὸ Μυστήριον τοῦ Θανάτου: αἱ καθιερωµέναι προετοιµασίαι, ὁ σεβασµὸς τοῦ νεκροῦ, ἡ ἱεροτελεστία, ἡ ταφή, τὸ µνῆµα, τὰ Κοιµητήρια.
Πρὸς καλυτέραν κατανόησιν τοῦ τὶ σηµαίνει ἀποτέφρωσις καί, ὅτι ἡ γλῶσσα καὶ οἱ χαρακτηρισµοί, τοὺς ὁποίους χρησιµοποιοῦµεν δὲν εἶναι ὑπερβολικοί, ἀλλὰ ἀντιστοιχοῦν εἰς τὴν βαρύτητα τοῦ ὅλου ζητήµατος, θὰ πρέπει νὰ ἔχετε ὑπ᾿ ὄψιν Σας, ὅτι ἡ σχετικὴ διαδικασία τῆς κατ᾿ εὐφηµισµὸν ἀποτεφρώσεως περιλαµβάνει ἐν πρώτοις τὴν καῦσιν τῆς σοροῦ (τῶν µαλακῶν µερῶν) ἐντὸς κλιβάνου καὶ ἐν συνεχείᾳ τὸν θρυµµατισµὸν τῶν ὀστῶν καὶ τὴν κονιορτοποίησιν αὐτῶν ἐντὸς ἠλεκτρικοῦ θραυστῆρος.
Ὀρθότατα ἐχαρακτηρίσθη ἡ µέθοδος αὐτὴ ὡς διαδικασία ἀνακυκλώσεως ἀπορριµάτων, κατὰ τὴν ὁποίαν τὸ νεκρὸν σῶµα, ὁ Ναὸς τοῦ Θεοῦ, θεωρεῖται ὡς στερεὸν ἀπόβλητον....
Ἡ λεγοµένη αὐτὴ ἀποτέφρωσις καὶ ἡ προσπάθεια νὰ υἱοθετηθῆ ἀπὸ τὴν Πατρίδα µας καὶ νὰ νοµιµοποιηθῆ εἶχε ἀρχίσει πρὸ ἑκατὸν περίπου ἐτῶν (1912 κ. ἑ.)· τὸ 1946 ἱδρύεται ὁ πρῶτος Σύλλογος ὑπὲρ τῆς Ἀποτεφρώσεως, ἀπὸ µέλη τοῦ Ἰατρικοῦ Συλλόγου Ἀθηνῶν· ἀπὸ τοῦ 1986 ἐµφανίζεται ἡ Κίνησις «Σύνδεσµος Φίλων τῆς Ἀποτέφρωσης», µὲ ἰσχυρὰν συµβολὴν εἰς τὴν προώθησιν τῆς ἰδέας αὐτῆς· συγχρόνως ἱδρύεται ὁ «Πανελλήνιος Σύλλογος ῾Υποστηρικτῶν τῆς Ἀποτέφρωσης Νεκρῶν»· τὸ 1989 ἱδρύεται τὸ Σωµατεῖον «᾿Οδύσσεια» µὲ παρεµφερεῖς σκοποὺς καὶ µεγάλην δραστηριότητα· τὸ 2001 συστήνεται µία Ἑταιρεία Μὴ Κερδοσκοπικὴ µὲ τίτλον «Ἐπιτροπὴ γιὰ τὸ Δικαίωµα τῆς Ἀποτέφρωσης τῶν Νεκρῶν στὴν Ἑλλάδα», ἡ δὲ Ἐπιτροπὴ εἶναι Μέλος τῆς «Παγκόσµιας ᾿Οργάνωσης Ἀποτέφρωσης» (I.C.F.)· τὸ 1997 εἶχε συσταθῆ ἡ «Ἑλληνικὴ Κοινωνία Ἀποτέφρωσης», πρὸς δηµιουργίαν τοῦ σχετικοῦ νοµοθετικοῦ πλαισίου, αἱ προσπάθειαι τῆς ὁποίας ὡδήγησαν τελικῶς εἰς τὸν Νόµον 3348/15.3.2006: τὸ Ἄρθρον 35 τοῦ Νόµου αὐτοῦ ἀποτελεῖ τὸ πρῶτον βῆµα καὶ τὴν ἀρχὴν τῶν νοµοθετικῶν ρυθµίσεων, διὰ τὸ δικαίωµα τῆς ἀποτεφρώσεως εἰς τὴν Πατρίδα µας· ὁ Νόµος 4277/2014 ὡλοκλήρωσε τὴν προσπάθειαν τῶν ὀπαδῶν τῆς ἀποτεφρώσεως καὶ ἔλυσε τὰ χέρια τῶν Δηµοτικῶν Ἀρχῶν, διὰ τὴν ἵδρυσιν «Κέντρων Ἀποτεφρώσεως Νεκρῶν» (Κ.Α.Ν.) ἐκτὸς τοῦ χώρου τῶν Κοιµητηρίων· εἰς τὸ Σχέδιον Νόµου, µὲ τίτλον: «Μέτρα γιὰ τὴν ἐπιτάχυνση τοῦ κυβερνητικοῦ ἔργου καὶ ἄλλες διατάξεις», περιελαµβάνετο ἡ ῾Υπουργικὴ Τροπολογία ὑπ᾿ ἀριθµ. 226/38, τῆς 16.2.2016: «Ρυθµίσεις θεµάτων µονάδων ἀποτέφρωσης ὀστῶν νεκρῶν καὶ διαχείρισης τῆς τέφρας», ἡ ὁποία «ἀποσκοπεῖ στὴν διαµόρφωση ἑνὸς ἑνιαίου καὶ σταθεροῦ νοµοθετικοῦ πλαισίου», διὰ «τὴν ἵδρυση καὶ λειτουργία ΚΑΝ», µὲ τὴν ρητὴν διαβεβαίωσιν, ὅτι «ἡ λειτουργία τῶν ΚΑΝ θὰ συµβάλλει στὴν οἰκονοµικὴ ἐνίσχυση τῶν Δήµων», ἐφ᾿ ὅσον «ἐκτιµᾶται ὅτι οἱ 1.000 ἀποτεφρώσεις θὰ ἀποφέρουν κέρδη τῆς τάξης τῶν 15.000 εὐρώ»(!...)· ἀποµένει πλέον καὶ ἡ ἰδιωτικοποίησις –καὶ ἐπιχειρηµατοποίησις / ἐµπορευµατοποίησις τοῦ ὅλου αὐτοῦ µακαβρίου ζητήµατος...
* * *
Πατέρες καὶ Ἀδελφοί·
Ἡ Διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἡ Παράδοσις τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας µας καὶ ὁ λαµπρὸς Πολιτισµός µας µαρτυροῦν ἀδιαµφισβητήτως, ὅτι τὸ ζήτηµα τῆς Καύσεως τῶν Νεκρῶν δὲν εἶναι παρονυχίς, ἀλλὰ µαζὶ µὲ τόσας ἄλλας Καινοτοµίας, νοµοθετηµένας ἢ µή, ἔχουν δηµιουργήσει ἕνα ὀγκόλιθον, ὁ ὁποῖος ἀπειλεῖ νὰ καταπλακώσῃ τὰ Ἱερὰ καὶ τὰ Ὅσια τῆς Πατρίδος µας καὶ νὰ ἀφανίσῃ Θέσµια Αἰώνια, Βωµοὺς καὶ Ἑστίας, ὑπὲρ τῶν Ὁποίων ἔχουν χυθῆ ποταµοὶ αἱµάτων.
Ἡ Ἁγία Ἐκκλησία µας δὲν πρέπει νὰ παύσῃ βαδίζουσα τὴν Ὁδὸν τῆς Ὀρθοδόξου Μαρτυρίας καὶ τοῦ Μαρτυρίου Αὐτῆς... Δὲν πρέπει νὰ ἐκτραπῇ τῆς Πατερικῆς Γραµµῆς Πλεύσεως Αὐτῆς, τοῦ καινοῦ Σταυροαναστασίµου Τρόπου Ζωῆς, τὸν Ὁποῖον προτείνει εἰς τὸν κόσµον, καὶ τὸν Ὁποῖον ἔχει πλῆρες δικαίωµα νὰ παρουσιάζῃ, ὑπερασπίζῃ καὶ ὑποστηρίζῃ, Χάριτι Θεοῦ.
Οὐδένα ἐξαναγκάζει, οὐδένα καταπιέζει νὰ ἀποδεχθῇ τὴν Ἀλήθειαν Αὐτῆς... Ἕκαστος ἀναλαµβάνει τὰς εὐθύνας του... Καὶ ὁποιοσδήποτε ἐπιθυµεῖ νὰ εἶναι πιστὸν καὶ συνειδητὸν Μέλος τοῦ Σώµατος τοῦ Σωτῆρος µας Χριστοῦ, ὀφείλει νὰ γνωρίζῃ κάλλιστα, ὅτι ἡ λεγοµένη Ἀποτέφρωσις ἢ Καῦσις τοῦ Νεκροῦ, ὅταν ἔχη ζητηθῆ ἠθεληµένως καὶ ἐλευθέρως, στερεῖ εἰς αὐτὸν τῶν Μεγάλων Εὐλογιῶν τῆς Ἐκκλησίας, ἤτοι τῆς ᾿Ορθοδόξου Ἐξοδίου Ἀκολουθίας, τῆς Ταφῆς, ὡς καὶ τῶν Ἐπιµνηµοσύνων Δεήσεων, ἰδιαιτέρως µάλιστα εἰς τὰς Θείας Λειτουργίας.
Εἴθε νὰ µὴ παρασυρθῇ κανεὶς εὐσεβὴς ἀπὸ τοὺς Νόµους τῆς Ἀποστασίας καὶ τὸ πνεῦµα τῆς πλάνης τοῦ κόσµου τούτου, ἀλλ᾿ ἅπαντες µαζί, ἡνωµένοι µὲ τὴν ῾Οδόν, τὴν Ἀλήθειαν καὶ τὴν Ζωήν, τὸν Σωτῆρα µας Χριστόν· ἡνωµένοι µὲ τὴν Μητέρα τοῦ Φωτὸς καὶ τῆς Ζωῆς, τὴν ῾Υπερευλογηµένην Θεοτόκον· ὡς καὶ µὲ ὅλους τοὺς Υἱοὺς τοῦ Φωτὸς καὶ τῆς Ἡµέρας, τοὺς Ἐνδόξους Ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας µας, νὰ ζῶµεν ἐν τῷ Φωτὶ τοῦ Πατρός, καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος, νῦν καὶ ἀεί, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀµήν!
Μετὰ πατρικῶν εὐχῶν καὶ εὐλογιῶν
Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ
Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος
† Ὁ Ἀθηνῶν ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΣ
Τὰ Μέλη
† Ὁ Ἀττικῆς καὶ Διαυλείας ΑΚΑΚΙΟΣ
† Ὁ Λαρίσης καί Πλαταμῶνος ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
† Ὁ Εὐρίπου καὶ Εὐβοίας ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ
† Ὁ Πειραιῶς καὶ Σαλαμῖνος ΓΕΡΟΝΤΙΟΣ
† Ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
† Ὁ Θεσσαλονίκης ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ
† Ὁ Δημητριάδος ΦΩΤΙΟΣ
† Ὁ Τορόντο ΜΩΫΣΗΣ
† Ὁ Ἀµερικῆς ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
† Ὁ Ὠρωποῦ καὶ Φυλῆς ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ
† Ὁ Φιλίππων ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ
† Ὁ Μεθώνης ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ
† Ὁ Νόρα ΜΙΧΑΗΛ
† Ὁ Λούνης ΣΙΛΟΥΑΝΟΣ
† Ὁ Γαρδικίου ΚΛΗΜΗΣ
† Ὁ Ἔτνα καὶ Πόρτλαντ ΑΥΞΕΝΤΙΟΣ
† Ὁ Βρεσθένης ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ
† Ὁ Θεουπόλεως ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ
ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝ
Ὁ Ἀρχιγραμματεὺς
† Ὁ Δημητριάδος Φώτιος