Ὁσίου Γέροντος Παχωμίου τοῦ ἐν Χίῳ
(+14-10-1905)
* Τοῦτο καὶ μόνον εἶναι, Κύριε, φώτισόν με νὰ γνωρίσω τὸ θέλημά σου, καὶ δῶσε μου ἰσχὺν νὰ τὸ τελειώσω, οἴμοι τοῦ μιαροῦ καὶ ἀκαθάρτου.
* Ὅ,τι καλὸν κάνεις εἰς τοὺς ἀδελφούς σου, ὁ Χριστὸς τὸ ἀναδέχεται εἰς τοῦ λόγου του.
* Ὅποιος ἀκούσει κανένα καὶ λέγει κατὰ τοῦ ἄλλου ἀδελφοῦ, ὀπίσω του, καὶ ὑπάγει καὶ τὸ φανερώσει, νὰ εἶναι ἐδῶ καὶ ἐν τῷ μέλλοντι αἰῶνι ἀσυγχώρητος.
* Πάντοτε νὰ ἐξουθενῇς τὸν ἑαυτόν σου καὶ μὴ δικαιώνεσαι, νὰ ῥίπτῃς τὸ σφάλμα ἐπάνω σου καὶ θὰ ἀναπαύεσαι.
* Τὸν κανόνα σου μὲ προσοχὴν μεγάλην νὰ κάμνῃς.
* Μὲ ἁπλότητα νὰ πορεύεσαι, δηλαδὴ σοῦ εἶπεν ἕνας τινὰ λόγον καὶ ὑπομείνῃς ἢ σὲ ὕβρισεν ἢ σὲ ἐξουδένωσεν, νὰ μὴ ἀνταποδίδῃς ἢ νὰ βαστᾷς κακίαν.
* Νὰ εἶσαι στρογγυλός.
* Νὰ λέγῃς φανερὰ τοὺς λογισμούς σου.
* Μὲ ταπείνωσιν νὰ παρακαλῶ τὸν Θεὸν νὰ μὲ φυλάξῃ καὶ νὰ μὴ πιστεύω τὸν λογισμόν μου.
* Νὰ φυλάξῃς τὴν προσοχὴν τοῦ νοός σου.
* Προσοχὴ ὀνομάζεται νοὸς τήρησις, καρδιακὴ φυλακή, νῆψις, νοερὰ ἡσυχία.
* Ὅταν προσεύχεσαι νὰ ἐννοῇς τὰ λεγόμενα.
* Φύλαττε συστολήν, ἡ ὁποία εἶναι ἀνωτέρα τῆς σιωπῆς, συστολὴ δὲ εἶναι νὰ μὴ γελᾷς, νὰ μὴν ἀργολογῇς καὶ νὰ μὴ καταλαλῇς.
* Κανένα πρᾶγμα δὲν εἶναι τὸ νὰ φεύγῃ τις τὴν ἁμαρτίαν ὡς ἡ ἐνθύμησις τοῦ θανάτου.
* Ἀρετὴ χωρὶς ταπείνωσιν δὲν εἶναι ἀρετή.
* Ὅ,τι καὶ νὰ κάμῃς, ὅταν δὲν ἔχῃς ταπείνωσιν, καὶ κυρίως ἀγάπην, δὲν εἶναι τίποτε.
* Ἡ ταπείνωσις εἶναι νὰ μὴν ἔχῃ τις κακίαν μὲ κανένα.
* Πάντοτε νὰ λέγωμεν τὴν Εὐχήν, ὅπου κι ἄν εἴμεθα.
* Ὅταν μέμφεσαι τὸν ἑαυτόν σου μὴ φοβῆσαι νὰ πλανηθῇς.
* Ὄχι τὸ θέλημά μου, ἀλλὰ τὸ τοῦ Κυρίου ἡμῶν.
* Νὰ εἶμαι ἕτοιμος πάντοτε διὰ τὸν θάνατον, ὡσὰν νὰ εἶναι ἡ τελευταία ἡμέρα τῆς ζωῆς μου, οὕτω νὰ πορεύωμαι.
* Νὰ λέγω τὴν Εὐχὴν ταπεινὰ ὡς εἰς αὐτί.
* Νὰ προτιμῶ τοὺς μεγαλυτέρους μου πάντοτε.
* Νὰ κόπτω τὸ θέλημά μου, ὅταν μοῦ ἔρχεται ὁ λογισμὸς νὰ ἰδῶ τι, ἐγὼ νὰ μὴ βλέπω· ἢ εἰπὲ τοῦτον τὸν λόγον νὰ μὴ τὸ λέγω.
* Ἀκαταπαύστως νὰ μέμφωμαι τὸν ἑαυτόν μου.
* Ὅταν σὲ ἐπαινοῦν νὰ μὴ τοὺς πιστεύῃς, διότι σὲ καταρῶνται.
* Ἀδύνατον εἶναι εἰς ἐκεῖνον, ὁποῦ πασχίζει ἐν ἀληθείᾳ νὰ σωθῇ, νὰ μὴ τὸν ἐλεήσῃ ὁ Θεός.
(Ἀντωνίου Ν. Χαροκόπου, Ὁ Γέροντας Παχώμιος - Ἱδρυτὴς τῆς Ἱερᾶς Σκήτης τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Χίου [1839-1905], σελ. 189-194, Ἀθῆναι 2003).